മുംബൈ : കഴിഞ്ഞ അഞ്ച് വർഷമായി മുംബൈയിലെയും താനെയിലെയും ഫോറൻസിക് സയൻസ് ലബോറട്ടറികളിൽ (എഫ്എസ്എൽ) കെട്ടിക്കിടക്കുന്ന കേസുകളുടെ വിവരങ്ങൾ സമർപ്പിക്കാൻ അഡീഷണൽ പബ്ലിക് പ്രോസിക്യൂട്ടറോട് ബോംബെ ഹൈക്കോടതി നിർദേശിച്ചു. എഡ്യൂക്കേഷണൽ ടെക്നോളജി കമ്പനിയായ എഡ്യൂഡ്ജ് പ്രോ പ്രൈവറ്റ് ലിമിറ്റഡ് നൽകിയ റിട്ട് ഹർജിയിൽ വാദം കേൾക്കുന്നതിനിടെയാണ് നിർദേശം. ലിമിറ്റഡ് ഫോറൻസിക് വിശകലനത്തിൽ പ്രത്യേകിച്ച് സൈബർ ക്രൈം അന്വേഷണങ്ങളിലെ കാലതാമസത്തെക്കുറിച്ച് ആശങ്ക ഉയർത്തുന്നു. അഭിഭാഷകരായ ജാൻഹവി കാർണിക്, ഹിമാൻഷു കോഡെ എന്നിവർ സമർപ്പിച്ച ഹർജിയിൽ എഫ്എസ്എല്ലിൻ്റെ ഗുരുതരമായ കാലതാമസം ചൂണ്ടിക്കാട്ടി അന്വേഷണം മാറ്റണമെന്ന് ആവശ്യപ്പെട്ടിരുന്നു.
ഓഗസ്റ്റിൽ ഫോറൻസിക് ഡിപ്പാർട്ട്മെൻ്റ് നവീകരിക്കുന്നതിൽ അലസമായ സമീപനം കാണിച്ചതിന് മഹാരാഷ്ട്ര സർക്കാരിനെ കോടതി വിമർശിച്ചിരുന്നു. തങ്ങളുടെ ഉദാഹരണത്തിൽ ആരംഭിച്ച അന്വേഷണം ബാന്ദ്ര പോലീസ് സ്റ്റേഷനിൽ നിന്ന് മറ്റൊന്നിലേക്ക് മാറ്റണമെന്ന് ആവശ്യപ്പെട്ട് എഡ്യൂഡ്ജും അതിൻ്റെ ഉടമകളും സമർപ്പിച്ച ഹർജി പരിഗണിക്കവെ സ്വതന്ത്ര ഏജൻസി പ്രോസിക്യൂഷനുവേണ്ടി ഹാജരായ അഡീഷണൽ പബ്ലിക് പ്രോസിക്യൂട്ടർ വി.ബി. കൊണ്ടെ-ദേശ്മുഖ് ഈ കാലതാമസങ്ങൾ പരിഹരിക്കുന്നതിനായി നടന്നുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന സംരംഭങ്ങളെക്കുറിച്ച് എഫ്എസ്എൽ ഡയറക്ടറുടെ 2024 ഡിസംബർ 13-ന് ഒരു കത്ത് കൈമാറി. ആഭ്യന്തര വകുപ്പ് അംഗീകരിച്ച സെമി-ഓട്ടോമാറ്റിക് പ്രോജക്റ്റിന് 2024 ഒക്ടോബർ 1-ന് വർക്ക് ഓർഡർ ലഭിച്ചു. നവീകരിച്ച ഉപകരണങ്ങളും സാങ്കേതികവിദ്യകളും ഉപയോഗിച്ച് സൈബർ ഫോറൻസിക് അന്വേഷണങ്ങൾ വേഗത്തിലാക്കാൻ ലക്ഷ്യമിടുന്നു. അതേസമയം ഡിജിറ്റൽ ഫോറൻസിക്സിലെ മികവിൻ്റെ കേന്ദ്രത്തിന് 2024 ഒക്ടോബർ 4-ന് ഭരണാനുമതി ലഭിച്ചു. ഹാർഡ്വെയറും സോഫ്റ്റ്വെയറും ഇതിനകം നിലവിലുണ്ട്. സെമി ഓട്ടോമാറ്റിക് പ്രോജക്ടിൻ്റെ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ അതിവേഗം പുരോഗമിക്കുകയാണെന്നും നാലാഴ്ചയ്ക്കകം പൂർത്തിയാകുമെന്നും റിപ്പോർട്ടുണ്ട്.
കൂടാതെ 2022 നവംബർ 21 ലെ സർക്കാർ പ്രമേയത്തിന് കീഴിൽ തൊഴിൽ ശക്തി വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിനായി 125 ക്ലാസ് -3 തസ്തികകൾ നികത്താൻ ഐടി പ്രമുഖരായ ടാറ്റ കൺസൾട്ടൻസി സർവീസസിനെ (ടിസിഎസ്) ചുമതലപ്പെടുത്തി. 2024 സെപ്റ്റംബറിൽ റിക്രൂട്ട്മെൻ്റ് പരീക്ഷകൾ നടത്തി നിലവിൽ നിയമന പ്രക്രിയ നടന്നുകൊണ്ടിരിക്കുകയാണ്. ജുഡീഷ്യൽ ഉത്തരവുകൾ പ്രകാരം ഫോറൻസിക് റിപ്പോർട്ടുകൾ ആവശ്യപ്പെടുമ്പോഴെല്ലാം അത്തരം കേസുകൾക്ക് മുൻഗണന നൽകുമെന്നും മാറിമാറി പരിഗണിക്കുമെന്നും കോടതിക്ക് ഉറപ്പുനൽകി. കൂടാതെ രണ്ട് പ്രോജക്ടുകൾക്കുമുള്ള മൊബിലൈസേഷൻ അഡ്വാൻസുകൾക്ക് ആഭ്യന്തര വകുപ്പ് അംഗീകാരം നൽകി. അവ സമയബന്ധിതമായി നടപ്പിലാക്കുന്നതിനുള്ള സാമ്പത്തിക സന്നദ്ധത ഉറപ്പാക്കുന്നു. ബാക്ക്ലോഗ് സംബന്ധിച്ച് വ്യക്തത ആവശ്യമാണെന്ന് പ്രകടിപ്പിച്ചുകൊണ്ട് എഫ്എസ്എൽ മുംബൈയിലും താനെയിലും 2025 ജനുവരി 29-നകം തീർപ്പുകൽപ്പിക്കാത്ത കേസുകളുടെ വിശദമായ വിവരങ്ങൾ നൽകാൻ അഡീഷണൽ പബ്ലിക് പ്രോസിക്യൂട്ടർ വി ബി കൊണ്ടേ ദേശ്മുഖിനോട് കോടതി നിർദ്ദേശിച്ചു. കൃത്യസമയത്ത് നീതി ലഭ്യമാക്കുന്നതിൽ ഫോറൻസിക് വിശകലനത്തിൻ്റെ നിർണായക പങ്ക് കോടതിയുടെ നിർദ്ദേശങ്ങൾ അടിവരയിടുന്നു. പ്രത്യേകിച്ച് സൈബർ കുറ്റകൃത്യങ്ങളിൽ കാലതാമസം അന്വേഷണത്തെ സാരമായി ബാധിക്കും. ഈ ആധുനികവൽക്കരണ ശ്രമങ്ങൾ നടക്കുമ്പോൾ ഫോറൻസിക് പ്രക്രിയകൾ കാര്യക്ഷമമാക്കാനും നിലവിലുള്ള ബാക്ക്ലോഗുകൾ കാര്യക്ഷമമായി കുറയ്ക്കാനും സംസ്ഥാനം ലക്ഷ്യമിടുന്നു.